Kao rezultat uvođenja stečaja u Izdavačkoj kući “Pobjeda” AD, jedina novina na albanskom jeziku u Crnoj Gori, “Koha javore”, našla se u delikatnoj i kritičnoj situaciji u vezi njene budućnosti. “Koha javore” ne treba da bude obuhvaćena u stečajnom postupku “Pobjede”, niti u njenom mogućem procesu privatizacije, budući da manjinski mediji treba da se sačuvaju i da se podrže od strane relevantnih državnih institucija zbog njihove misije u multietničkom društvu, ali i zbog činjenice da ovi mediji ne mogu biti profitabilni. Nastala situacija zahtjeva intervenciju i pomoć državnih institucija, političkog faktora, a posebno Skupštine Crne Gore, koja je i osnivač nedjeljnika “Koha javore”.
“Koha javore” je osnovana od strane Skupštine Crne Gore u decembru 1999., koja je izabrala Programski savjet, dok je njen prvi broj objavljen u februaru 2002. god. Tokom 13. godina djelovanja, “Koha javore” je odigrala važnu ulogu za albansku javnost ne samo u Crnoj Gori, već i šire. Zbog svega ovoga, vjerujem da svojim autoritetom možete doprinijeti da jedini list na albanskom jeziku u Crnoj Gori opstane na medijskoj sceni, pri čemu je potrebno osigurati srazmjerni dio finansijskih sredstava od Skupštine, Vlade ili Fonda za zaštitu i ostvarivanje manjinskih prava. To ne podrazumijeva velike finansijske troškove jer redakciju ovog lista čine samo četiri zaposlenih što je nezapamćen slučaj u štampanim medijima.
Navodiću iskustva nekoliko zemalja u regionu, gdje se na primjer, samo u Srbiji objavljuju na desetine manjinskih listova: “Bunjevačke novine” (na bunjevačkom jeziku), “Hlas Hudu” (na slovačkom), “Libertatea” (na rumunskom), “Magyar Szo “(na mađarskom), “Ruske slovo” (na rusinskom), “Nacional” (na albanskom)… ili objavljivanje brojnih novina u drugim zemljama regiona: u Sloveniji, Hrvatskoj, na Kosovu i u Makedoniji. Sve ove novine finansiraju se od strane nadležnih ministarstva određenih zemalja, s jednom formalnom razlikom: osnivačka prava su sa Skupštine prenesena na Nacionalne savjete manjina ili neki drugi subjekat, čuvajući uvijek izvor finansiranja, a to je Vlada. Ovim potezom, sve ove zemlje poštuju Okvirnu konvenciju za zaštitu nacionalnih manjina i Evropsku povelju o regionalnim i manjinskim jezicima, koje su obavezne i za državu Crnu Goru.
Budući da je pitanje “Koha javore” sada već postalo političko pitanje, moja je obaveza da o sudbini jedine novine na albanskom jeziku obavjestim domaću i međunarodnu javnost, politički faktor, Vladu i Skupštinu Crne Gore, akreditovane strane ambasade u Podgorici, američke kongresmene i senatore, američki Stejt department, Savjet Evrope, dijasporu i albanski lobi u SAD.
S uvjerenjem da ćete pitanje nedjeljnika “Koha javore” pažljivo razmotriti, unaprijed Vam se zahvaljujem. (Autor je odgovorni urednik časopisa “Koha javore”)
