Preduslov ostvarivanja demokratske zajednice jeste veća interakcija između građana i organa lokalne samouprave. Savremena lokalna samouprava treba da teži dvosmjernoj komunikaciji kako bi se uspostavilo partnerstvo između građana i njihovih izabranih predstavnika. Ono se, potom, mora prenijeti na sve funkcionere i institucije vlasti.
Ovakav odnos građana i njihovih izabranih predstavnika u vlasti obezbjeđuje odgovorniji i transparentniji rad zvaničnika i stvaranje mogućnosti da građani učestvuju u radu lokalne samouprave, čak i u njenim svakodnevnim aktivnostima.
Uključivanje građana u demokratske procese je dio doktrine tzv. dobrog upravljanja (Good governance), a čija su osnovna načela: otvorenost, participacija građana, odgovornost, djelotvornost i usklađenost (koherentnost).
Doktrina “dobrog upravljanja“ stavlja akcenat na saradnju radi formulisanja javnih politika u cilju društveno-ekonomskog razvoja, snažnijih upravnih kapaciteta javnih institucija i društveno-političkog legitimiteta javne uprave.
Učešće građana dobija svoj puni oblik i efekat kada se građani okupljaju kako bi se informisali i razgovarali o problemima svoje zajednice, da bi zatim kao rezultat toga ponudili potencijalna rješenja predstavnicima vlasti, a potom i učestvovali u implementaciji ponuđenih rješenja.
Pored Ustava Crne Gore, po kojem je građanin nosilac suverenosti, oblast participacije građana u vlasti na lokalnom nivou u ovoj državi uređuje i veći broj zakona, podzakonskih akata i drugih propisa. Kao članica Savjeta Evrope, Crna Gora je u obavezi da primjenjuje i Evropsku povelju o lokalnoj samoupravi.
Prema odredbama Statuta Opštine Ulcinj, lokalna samouprava stvara uslove, podstiče i pomaže učešće lokalnog stanovništva u ostvarivanju lokalne samouprave. Predsjednik Opštine, predsjednik Skupštine i glavni administrator su “u cilju obezbjeđivanja javnosti i transparentnosti rada organa Opštine i javnih službi, dužni da, najmanje jedanput u tri mjeseca putem lokalnih medija ili na drugi pogodan način, informišu građane o aktivnostima organa u proteklom i planiranim aktivnostima u narednom periodu”.
Predviđeno je da se u procesu donošenja Statuta, planova razvoja Opštine, urbanističkih projekata, budžeta i opštih akata kojima se utvrđuju prava i obaveze građana sprovodi javna rasprava.
U svakom slučaju, participacija podrazumijeva zainteresovanost i spremnost na saradnju organa lokalne samouprave, sa jedne i građana, sa druge strane. Ona podstiče da se među njima razvija i održava odnos međusobnog uvažavanja i razumijevanja različitih potreba i interesa, a sa osnovnim ciljem unaprjeđenja života zajednice.
Dobro razvijena praksa učešća građana bi značajno uticala na povećanje povjerenja javnosti u Opštinsku upravu, promovisanje transparentnosti njenog rada, povećanje kapaciteta građana za uključivanje u demokratske procese i kreiranje održivih javnih politika.
Uostalom, najvišim pravnim aktom ulcinjske lokalne samouprave organi Opštine obavezni su da obezbijede ostvarivanje prava i dužnosti lokalnog stanovništva na zakonit i efikasan način, uz poštovanje ličnosti i dostojanstva građanina.
Tekst je urađen u sklopu projekta „ZA MOJ GLAS U MOJOJ OPŠTINI“, koji sprovodi NVO Novi Horizont u partnerstvu sa NVO „Ul info“ i Gradskom bibliotekom Ulcinj, uz finansijsku podršku Ministarstva javne uprave u sklopu programa ,,e-Demokratija – učestvuj, predloži, promijeni”, u oblasti reforme javne uprave. Sadržaj ovog teksta je isključiva odgovornost autora i ni na koji način ne odražava stavove donatora.
