Trenutno su kod nas pristupačne tri vrste testova: brzi antigenski testovi, serološki i PCR testovi.
Kod brzih antigenskih testova se radi bris nasopharingealne (nazalni ispirak) sluznice. Ovim testom se detektuje prisustvo antigen “kompleksa” koji se stvara u sluznici nosa kao odgovor nosne sluznice na prisustvo virusa.
Optimalno vrijeme za izvođenje testa je od tri do šest dana od pojave simptoma (povišena tjelesna temperatura, groznica, malaksalost). Test je odobren od strane Svjetske zdravstvene organizacije (SZO) i uveden je u svakodnevno testiranje na svim nivoima zdravstvene zaštite. Pozitivan antigenski test je relevantan pokazatelj prisustva korona virusa i ne treba da ide na PCR potvrdu. Negativan test, kod simptomatskih pacijenata, neophodno je poslati na PCR potvrdu.
PCR test se radi iz sluznice nosa i grla. Trenutno je najosjetljivija i najviše upotrebljiva metoda molekularne biologije. Predstavlja zlatni standard u testiranju na koronavirus. Jednom kada se osoba inficira SARS-Cov-2, prosječno vrijeme da razvije simptome (period inkubacije) je od pet do šest dana, sa opsegom od 1-14 dana nakon izlaganja. Shodno tome, i optimalno vrijeme za testiranje je minimum četiri dana od kriznog kontakta. Koncentracija virusa je najveća u vrijeme pojave simpoma, te je samim tim tada pacijent i najinfektivniji.
Budući da PCR detektuje genetski materijal virusa (a ne “živi” virus), kod pojedinih pacijenta može ostati prisutan i duži vremenski period u sluznici nosa, ali pacijent najvjerovatnije nije infektivan. Iz ovog razloga kontrolna testiranja nijesu neophodna!
Serološki testovi se rade iz periferne krvi ili seruma. Služe za detekciju antitijela, “kompleksa” koji se stvaraju u organizmu kao odgovor na prisustvo virusa, a mogu se detektovati iz krvi, odnosno seruma.
Za infekciju korona virusa značajne su dvije grupe antitjela: IgM i IgG.
IgM su pokazatelji “svježe” (akutne) virusne infekcije i mogu se razviti već sedam dana nakon infekcije.
IgG antitijela predstavljaju “zaštitna” antijela. Pojavljuju se u krvi pacijenta dvije do tri nedjelje od simptoma virusne infekcije. Individualno se razvijaju u zavisnosti od imunološkog stanja pacijenta. Njihov broj je proporcionalan njihovoj zaštitnoj ulozi, odnosno sprječavanju ponovne zaraze sa istim infektivnim agensom.
Osobe koje čekaju rezultate treba da budu u dobrovoljnoj samoizolaciji sve do pristizanja rezultata testa. Osobe koje su pozitivne na testiranju treba izolovati i izvršiti blagovremeno pronalaženje kontakata i sprovesti njihovu samoizolaciju.
Od početka pandemije koronavirusa u Ulcinju je izvršeno oko 3.500 PCR testova na Insitutu za javno zdravlje.
Čuvajte druge od sebe!
dr Sanela Abazović, specijalizant na kliničkoj mikrobiologiji, Dom zdravlja Ulcinj
dr Danijela Vujošević, molekularni biolog, Insitut za javno zdravlje Crne Gore
(Ovaj tekst je nastao u okviru projekta “Infoterapija u doba korone”, koji sprovodi NVO “Ul info”, a koji je dio projekta “Promocija medijske i informacijske pismenosti i jačanje nezavisnih medija na Zapadnom Balkanu”, koji realizuju Albany Associates, Institut za medije Crne Gore i Mediacentar Sarajevo.)
