Dali se geopolitičko svrstavanje može izbjeci?
Male države poput Crne Gore i ostalih balkanskih zemalja nemaju drugog izbora, kada je riječ o pristupu Evropskoj uniji i NATO paktu. Crna Gora mora biti tamo gdje istorijski i pripada – u Evropi. Bezbjedonosna arhitektura u Evropi bazira se na NATO- članstvu. Dugoročna stabilnost i bezbjednost može se ostvariti samo u okviru NATO pakta. Male zemlje neće biti u stanju da se samostalno odupru iskušenjima 21. vijeka. Osim globalnih opasnosti postoje i realni rizici u jednom histeričnom, militantnom balkanskom okruženju koje je podložno manipulaciji i igrama velikih sila. Balkanci se rado biju – drugi ih u njihovoj naivnosti i gluposti instrumentališu za i protiv koga da biju bitke.
O odnosu Rusije i NATO pakta
U novijoj istoriji pamtimo veoma nestabilne i često promjenjlive odnose Rusije i NATO pakta. Tokom vladavine Jeljcina, a još više za vrjeme Putina, Evropska unija i SAD odlučuju se za strateško savezništvo za Rusijom. Slijede godine prijateljskih odnosa i uske ekonomske i vojne saradnje. Umjetnim podizanjem cijena nafte i gasa na svjetskom tržištu obezbjeđuju se za Putina značajani izvori za finasiranje države. Stabilnost Rusije je od izuzetne važnosti za očuvanje svjetskog mira, zbog toga se sa Rusijom sarađivalo u svim važnim oblastima, ekonomskim, vojnim i političkim. Rusija postaje osmim članom grupe industrijski najrazvijenijih zemalja na svjetu (G7 se preobražava u G8), slijedi Partnerstvo za mir sa NATO paktom itd.
Za narušavanje odnosa NATO pakta i Rusije odgovornost snosi velikim dijelom Evropska unija zbog veoma lošeg kriznog menadžmenta za vrjeme rasplamsavanja krize u Ukraini. Slijede aneksija Krima i rat u Ukrajini, te ekonomske sankcije protiv Rusije. Obje velesile vraćaju se politici hladnog rata.
Ovom su sukobu više doprinjeli umišljenost tadašnjeg predsjednika Evropske komisije Baroza i Putina i njihovo megalomanstvo, a u manjoj mjeri su iza toga stajali interesi SAD-a. Postoje važni dokumenti, iz kojih se vidi da SAD u dogledno vrjeme nisu imale namjeru da prihvate članstvo Ukrajine u NATO. To su pitanje htjeli da rješavaju u okviru vojnog savezništva sa Rusijom.
Komparativne prednosti balkanskih država u posredovanju između istoka i zapada
Lažna je dilema „Za NATO ili za Rusiju“!
Trenutno se vodi ekonomski rat protiv Putina, sa ciljem njegovog zbacivanja sa vlasti. To znači sljedećih 25 godina neprijateljstva, nakon kojih će NATO, Evropska Unija i Rusija bit veoma usko povezani kako bi dugoročno obezbjedili opstanak civilizacijskih vrjednosti i osigurali mir i stabilnost na planeti. Izazovi budućnosti će obadvije strane prisiliti na najvišu moguću saradnju.
Crna Gora i sve ostale balkanske države su dio Evrope i sudbinski su vezane za Evropsku uniju i NATO pakt. Ja sam ubjeđen da će sve te države u narednim godinama postati članice EU i NATO Pakta.
Zašto onda uzalud gubiti 25 godina? Mora se odmah započeti sa obnavljanjem odnosa sa Rusijom. A ruskom narodu prepustiti doziranje razvoja demokratskih procesa. Osim Slovenije i Hrvatske, Srbija, Crna Gora i Makedonija, koristeći svoje komparativne prednosti u posredovanju izumeđu Istoka i Zapada, mogle bi da unutar sistema podstiču obnavljanje odnosa sa Rusijom. Štaviše, oni se moraju aktivno za to zalagati. Rusija je istorijski i civilizacijski sastavni dio Evrope. Za nju je tamo to važno mjesto neosporno rezervisano.
Balkanske države moraju da budu hrabrije u isticanju ovog zahtjeva. Biti za NATO ne znači biti protiv Rusije. Ja sam apsolutno ubjeđen, da će Rusija i SAD za četvrt vjeka biti u istom odbrambenom sitemu – ma kako se on zvao. Umjesto ekonomskog rata sa Rusijum treba protežirati ekonomsku i vojnu saradnju Evrope sa rusijom- i to odmah. Razumijem sve protivnike i sve zagovornike evroatlanskih integracija. Moje „da“ nije gromko, već tiho i razborito. Duboko sam ubijeđen da je to od izuzetnog značaja za budućnost Crne Gore.
(Giorgi Lesi je Ulcinjanin koji živi i radi u Njemačkoj, najbolji student u istoriji Fakulteta za turizam i vanjsku trgovinu u Dubrovniku)
