Istorija je svjedok da je Ulcinj uvijek napredovao kada je bio otvoren grad, kada su se njegovi građani osjećali slobodnim, kada je uživao punu lokalnu samoupravu i kada je bio dio neke velike državne zajednice. (To danas znači biti u EU). Tada bi do punog izražaja dolazili ogromni resursi koje je ovaj grad imao, kao i sposobnosti njegovih stanovnika.
Na tom velikom terenu prevladali bi se ono prokletstvo malih razlika, sitni inati, bijedna zavist, umišljena superiornost, te negativne osobine koje su efikasno razarale socijalnu koheziju i identitet ove zajednice. Tako izranjavana i slomljena ona bi postala lak plijen bolesno ambicioznih, sebičnih profitera željnih vlasti i privilegija.
Ali, istorija nas takođe uči da je ovaj grad – uprkos svemu – opstao i razvijao se, sačuvan je njegov višemilenijumski kontinuitet, jer je uvijek snažnija od pohlepe tih i takvih nedostojnih likova bila uzajamna solidarnost između zajednice i pojedinaca koji u njoj žive, te javni interes i jednakost.
Dok ubrzano postajemo Corona free destinacija, otvaramo se i optimistički dočekujemo glavnu sezonu, svom silinom dolaze do izražaja ideje slobode i otvorenosti.
Sada takođe znamo da su borba za zaštitu prirode, društveni aktivizam, vjera u demokratiju i nenasilno djelovanje egzistencijalne stvari za našu malu zajednicu.
Dakle, da bi raskrstili sa silama destrukcije i neznanja potrebni su nam stvaralačka vizija, jasna strategija i odlučna posvećenost tim vrijednim ciljevima, a nipošto trka za profit, mandate i funkcije ili benefite koje oni donose. Dosadašnje djelovanje i stare mape stvarnosti su siguran put u bespuće, u fusnotu istorije.
U svakom slučaju, pred nama je period ozdravljenja ekonomije, razvoja kulture, prosvjete i sporta, te stvaranje institucija. Briljantni Aleksis de Tokvil je još prije 180 godina govorio da u opštini leži snaga slobodnih naroda. “Opštinske institucije su za slobodu ono što su osnovne škole za nauku, one slobodu čine pristupačnom narodu. Bez opštinskih institucija neka nacija“, ističe Tokvil, “može sebi stvoriti slobodnu vlast, ali ne može posjedovati slobodarski duh“.
Zato nam je potrebno da za ono što neminovno dolazi budemo spremni, da naporno i vrijedno radimo, tražimo najbolje savjete i iz prošlosti izvlačimo pouke. Dovoljno je samo proći kroz civilizacijske slojeve ulcinjske istorije.
I prvenstveno, treba nam moralna čvrstina, jer sve što se želi mora se najprije ostvariti u našim dušama.
