Portal Analitika objavio je najzanimljivije djelove novog Prijedloga Zakona o planiranju i izgradnji koji je u crnogorskoj javnosti izazvao oprečne komentare. Suština novog propisa je da država centralizuje oblast izgradnje, ukida se dosadašnji oblik građevinskih dozvola, uvodi se pojam glavnog državnog arhitekte koji će se bukvalno pitati za sve. Ne bez značaja je činjenica da u novom propisu oblast regulacije privremenih objekata prelazi u nadležnost Ministarstva za održivi razvoj i turizam. Skupština bi trebalo da se izjasni o prijedlogu ovog propisa na sjednici koja je zakazana za 26. septembar.
Glavni državni arhitekta: Dakle, propis predviđa uvođenje veoma značajne institucije – glavni državni arhitekta koji ima ogromna ovlašćenja.
„U cilju sprovođenja Državnih smjernica razvoja arhitekture u odnosu na zaštitu autentičnosti prostora i identiteta naselja, obezbjeđenja kvaliteta arhitektonskih rješenja, unapređenja vizuelnog kvaliteta objekata i naselja, kao i obezbjeđenja i promocije najbolje prakse u oblasti urbanizma i arhitekture, u Ministarstvu se imenuje glavni državni arhitekta“, piše u Prijedlogu zakona.
Glavnog državnog arhitektu imenuje Vlada, na predlog ministra nadležnog za poslove izgradnje. Glavni državni arhitekta je diplomirani inženjer arhitekture koji posjeduje najmanje kvalifikaciju VII 1 podnivoa okvira kvalifikacija, sa najmanje deset godina radnog iskustva u oblasti urbanizma i arhitektonske prakse. Glavni državni arhitekta može imati stručnu službu.
Ovlašćenja: Glavni državni arhitekta, shodno novom propisu, daje saglasnost na idejno rješenje zgrade, trga i ostalih javnih prostora u naseljima ali i provjerava usaglašenost idejnog rješenja sa urbanističkim projektom. Pored toga propisuje smjernice za usklađivanje spoljnog izgleda objekta i daje saglasnost u pogledu spoljnog izgleda privremenog objekta. Saglasnost se daje rješenjem, na zahtjev investitora, u roku od 15 dana od dana podnošenja zahtjeva.
„Ministarstvo je dužno da zahtjev investitora za davanje saglasnosti i saglasnosti objavi na internet stranici, u roku od jednog dana od dana podnošenja zahtjeva odnosno davanja saglasnosti. Aktom o imenovanju određuje se i zarada glavnog državnog arhitekte“, piše u prijedlogu propisa..
Prenošenje poslova: Poslovi glavnog državnog arhitekte (osim za područja za koja je propisana obaveza izrade urbanističkog projekta), prenose se na jedinicu lokalne samouprave. Za obavljanje poslova izvršni organ jedinice lokalne samouprave imenuje glavnog gradskog arhitektu koji mora da ispunjava uslove ovog zakona. Glavni gradski arhitekta može imati stručnu službu. Po žalbi na rješenje glavnog gradskog arhitekte odlučuje Ministarstvo. Više jedinica lokalne samouprave može imenovati jednog glavnog gradskog arhitektu. Aktom o imenovanju određuje se i zarada glavnog gradskog arhitekte
Centralni registar građenja: Shodno novom propisu, potpuno se centralizuje sistem gradnje uvođenjem Centralnog registra građanje.
„Građenje objekata upisuje se u centralni registar građenja objekata koji obuhvata: idejna rješenja na koja su date saglasnosti glavnog državnog odnosno glavnog gradskog arhitekte; dokumentaciju; izmijenjene revidovane glavne projekte; izvještaje o izvršenoj reviziji; konačne izvještaje o izvršenom stručnom nadzoru, i projekte izvedenih objekata. Centralni registar vodi Ministarstvo. Bliži sadržaj i način vođenja registra propisuje Ministarstvo“, konstatuje se u aktu.
Privremeni objekti: Prema propisu, oblast regulisanja privremenih objekata sa opština dolazi pod nadležnost Ministarstva.
„Privremeni objekti ne mogu se postavljati, odnosno graditi ako svojim građenjem odnosno postavljanjem narušavaju komunalne funkcije, ugrožavaju infrastrukturu i zelene površine, narušavaju integritet kulturnih dobara sa zaštićenom okolinom, ugrožavaju životnu sredinu, kao ni na lokacijama u neposrednoj blizini primarnih ugostiteljskih objekata definisanim programom privremenih objekata bez obzira na kategoriju objekta, osim ako su u funkciji primarnog ugostiteljskog objekta. Privremeni objekti postavljaju se odnosno grade u skladu sa Programom. Program člana sadrži, naročito: zone i smjernice sa urbanističkim uslovima za postavljanje privremenih objekata, kao i vrste, oblik i dimenzije privremenih objekata. Urbanističke uslove za privremene objekte izdaje Ministarstvo. Tehničke uslove za privremene objekte pribavlja investitor od organa za tehničke uslove. Program donosi Ministarstvo za period od pet godina, na osnovu predloga jedinica lokalne samouprave odnosno pravnog lica koje upravlja područjem morskog dobra, odnosno nacionalnog parka, a po prethodno pribavljenom mišljenju organa državne uprave nadležnog za zaštitu životne sredine i organa uprave nadležnog za zaštitu kulturnih dobara“, konstatuje se u propisu. Ministarstvo može donijeti Program i za jedinicu lokalne samouprave pojedinačno, odnosno za područje morskog dobra i nacionalnih parkova. Program se objavljuje na internet stranici Ministarstva u roku od tri dana od dana donošenja. Za izdavanje uslova ovog člana plaća se naknada čiju visinu određuje Vlada“, konstatuje se u dokumentu.
